دستگاه پالس اکسی‌متر انگشتی

تنفس صحیح و بدون مشکل یکی از مهم ترین علائم سلامت کامل هر فرد است که در نگاه اول ممکن است اهمیت زیادی نداشته باشد. در صورتی که از طریق مبتلا شدن به بیماری های مختلف مادر زادی، عفونت، ابتلا به کووید 19 ممکن است میزان اکسیژن رسانی به کلیه قسمت های بدن کاهش یافته و تنفس به راحتی امکان پذیر نباشد. با بروز چنین بیماری هایی میزان غلظت اکسیژن در خون کاهش یافته و ممکن است در طول شبانه روز و حتی زمان استراحت قادر به تنفس راحت و ارادی نباشد. در چنین شرایطی با استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر می توان سریعا میزان اکسیژن خون را اندازه کرد تا در صورت بروز مشکل تنفسی اقدامات لازم انجام شود. به دلیل عملکرد و استفاده آسان این دستگاه، کار کردن و استفاده از آن فقط محدود به بیمارستان و مراکز درمانی نمی شود. بلکه با تهیه دستگاه تست اکسیژن خون می توانید در عرض چند ثانیه میزان غلظت اکسیژن را در منزل یا محل کار خود اندازه گیری کرد. به طور کلی به کمک این دستگاه می توان تا حد قابل توجهی از بروز حوادث ناگوار و جبران نا پذیر مانند مرگ و میر و حاد شدن مشکلات تنفسی جلوگیری کرد. عملکرد این دستگاه به گونه ای که میزان اکسیژن خون فرد را به صورت دقیق با قرار دادن آن روی انگشت فرد بیمار نمایش می دهد. در این مقاله همراه ما باشید تا با ضرورت استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر و نحوه استفاده از آن به طور کامل آشنا شویم.

دستگاه تست اکسیژن خون

بدن انسان برای ادامه حیات و به طور کلی برای داشتن یک زندگی عادی به میزان نرمال اکسیژن بین 95 تا 97 درصد نیاز دارد. به طور کلی 97 درصد از اکسیژن خونی که به همه بافت ها و اندام های بدن می رسد، به عهده ترکیب شدن شیمیایی اکسیژن با هموگلوبین است. این میزان برای افرادی که به بیماری های مختلفی نظیر بیماری قلبی- عروقی، بیماری آسم، نارسایی قلبی، بیماران مزمن انسداد ریوی، سرطان ریه، ذات الریه و کم خون مبتلا هستند، این میزان کاهش می یابد. به گونه ای که در شرایط مختلف و حتی در زمان فعالیت های عادی با نفس تنگی و احساس خفگی روبرو هستند. علاوه بر این، یکی از علائم مهمی که نشان دهنده کاهش میزان اکسیژن خون در بدن است، تیره شدن رنگ لب ها، رنگ پوست و بنفش شدن رنگ ناخن ها است. پالس اکسیمتر روشی است که از طریق آن می توان میزان هموگلوبینی که با اکسیژن ترکیب شده را اندازه گیری کرد. این روش با استفاده از با استفاده از دستگاهی به نام پالس اکسیمتر که در اصطلاح عامیانه به آن دستگاه تست اکسیژن خون نام دارد، انجام می شود. در واقع این دستگاه وسیله ای است که با استفاده از آن می توان میزان درصد اشباع خون جاری شده در سرخگ را اندازه گیری کرد. علاوه بر این، برخی از انواع دستگاه های پیشرفته اکسیمتر تعداد ضربان آهنگ قلب را نیز نمایش می دهند. نحوه عملکرد و استفاده از این دستگاه به گونه ای است که می توانید این دستگاه را روی انگشت سبابه، شست پا، نوک بینی یا نرمه گوش قرار دهید. اما برای اندازه گیری اکسیژن خون نوزادان می توانید دستگاه را روی کف دست، کف پا یا انگشت شست پا یا دست قرار دهید. در صورتی که میزان اکسیژن خون در بدن کم تر از 90 درصد باشد، زنگ هشدار دستگاه شروع به اخطار می کند.

دستگاه اندازه گیری اکسیژن خون

دستگاه اندازه گیری اکسیژن خون دارای یک سنسور نوری است. در واقع در یک طرف این دستگاه دو LED  به عنوان فرستنده  تعبیه شده که به وسیله آن دو موج نور قرمز و مادون قرمز منتشر می شود. این نور توسط هموگلوبین و اکسیژن خون جذب شده و سپس میزان اکسیژن خون را نمایش می دهد. با این وجود توجه داشته باشید که زمان استفاده از تجهیزات دستگاه های مختلف مانند دستگاه اسکن یا دستگاه MRI از این دستگاه استفاده نکنید. چرا که ممکن است نتیجه دقیق و صحیحی را به دلیل اختلال با سایر دستگاه ها نشان ندهد. به طور کلی از دستگاه اندازه گیری اکسیژن خون در مواقع زیر استفاده می شود:

• در صورت مبتلا بودن فرد به بیماری ریوی برای بررسی عملکرد داروهای مصرف شده برای ریه
• زمان عمل جراحی و پس از جراحی به دلیل استفاده از داروهای بیهوشی یا حسی یا سایر تسکین دهنده ها
• در زمان بروز اختلالات تنفسی جهت تعیین ضرورت استفاده از دستگاه ونتیلاتور پرتابل
• بررسی کردن مشکلات تنفسی که زمان خواب و استراحت رخ می دهد.
• بررسی عملکرد درست ریه پس از انجام فعالیت های زیاد مانند ورزش های سخت و سنگین

اکسیژن سنج انگشتی

. به طور کلی دستگاه پالس اکسیمتر به دو دسته کلی پالس اکسیمتر انگشتی که به آن سیار هم گفته می شود و دستگاه پالس اکسیمتر مرکزی که ثابت است، تقسیم می شود. اکسیژن سنج انگشتی هم در بیمارستان ها و مراکز درمانی و درمانگاه و مطب پزشکان قابل استفاده بوده و  هم به دلیل اندازه کوچک و استفاده آسان امروزه در منازل افرادی زیادی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه پالس اکسیمتر مرکزی (ثابت) صرفا برای اورژانس بیمارستان ها یا بر بالین بیماران تحت کنترل استفاده می شود. در واقع پزشک یا پرستار از طریق چک کردن اعداد نمایش داده شده روی این دستگاه می تواند در مواقع لزوم از دستگاه ونتیلاتور برای کمک به تنفس بهتر بیمار استفاده کند. در صورتی که می خواهید از دستگاه انگشتی استفاده کنید، ابتدا روی سطح ناخن را از هر گونه آلودگی از جمله چربی یا لاک و … پاک کنید. در صورتی که انگشت دست یا بافت آن دارای دمای غیر عادی باشد، نتیجه دقیق اکسیژن خون نمایش داده نمی شود. علاوه بر این، ممکن است پزشک یا پرستار نتواند اقدامات پزشکی لازم را انجام دهد. همچنین عوامل مختلفی از جمله اختلالات عروقی، فشار خون بالا یا فشار خون پایین، تابیدن نور مستقیم خورشید به پروب، محکم بستن پانسمان، یا آنمی بودن فرد ممکن است، بر عملکرد صحیح این دستگاه تاثیر منفی بگذارد.